الموجز فی أصول الفقه - آیت الله جعفر سبحانی - جلد 1 - صفحه 1 تا 5
بسم الله الرّحمن الرّحیم
به نام خداوند بخشنده مهربان
الحمد لله ربّ العالمین ، و الصّلاة و السّلام على سیّد الأنبیاء و المرسلین محمّد و آله الطیّبین الطّاهرین.
حمد مخصوص پروردگار جهانیان است. و صلوات و سلام بر سرور انبیاء و فرستادگان حضرت محمّد (ص) و خاندان طیّب و پاکش.
أمّا بعد: فهذا کتاب وجیز فی أصول الفقه یستعرض أهمّ المسائل الأصولیّة الّتی تعدّ أسسا لاستنباط الأحکام الشّرعیة من مصادرها المعیّنة.
امّا بعد: پس این کتاب مختصری است در اصول فقه که به می پردازد به مهم ترین مسائل اصولی که پایه ای شمرده می شوند برای استنباط احکام شرعی از منابع معیّنش.
و قد وضعته للمبتدئین فی هذا الفنّ، و الغرض من وراء ذلک، إیقافهم على أمّهات المسائل من دون إیجاز مخلّ، ولا إطناب مملّ.
و این کتاب را قرار دادم برای کسانی که در این فن مبتدی هستند و هدفم از این کار اشراف آن ها است بر مهم ترین مسائل بدون اختصاری که در مفاهیم اخلال ایجاد کند و نیز تطویلی که خسته کننده باشد.
لقد کان کتاب المعالم الذی ألّفه الشّیخ حسن بن زین الدّین العاملی ـ قدّس الله سرّهما ـ هو الدّراج فی الحوزات العلمیّة لهذا الغرض، و قد أدّى ـ بحقّ ـ رسالته فی العصور السّالفة.
کتب که در حوزه های علمیه برای این هدف رواج داشت کتاب معالم بود که توسط شیخ حسن بن زین الدّین عاملی تالیف شده بود. این کتاب حقیقتا رسالت خویش را در عصر های گذشته اداء کرد.
استاد عابدی - درس اوّل
- در اصول فقه پیرامون : أدّله عقلیّه و نقلیّه بحث می شود.
- آیت الله سبحانی کتاب الوسیط فی أصول الفقه را که حدّ وسطی بین الموجز فی أصول الفقه و المبسوط فی أصول الفقه است برای پایه های 5 و 6 حوزه تألیف کردند که البته نتوانست جای أصول الفقه مرحوم مظفّر را بگیرد.
- در این درس سعی می شود علاوه بر منابع شیعی به منابع عامّه هم مراجعه شود.
- در این درس به مبحثی با عنوان اصول اصول هم پرداخته می شود
- برخی قواعد مانند مباحث زبان شناسی نیز در این درس به تناسب مطرح خواهد شد.
- اصول فقه در اصل اعمّ از فقه و در حقیقت اصول فهم است. اصول یعنی قواعد انتقال و دریافت مفاهیم. این که نام این علم را اصول فقه گذاشته اند به این خاطر است که مجرای آن در حوزه علم فقه است.
- سیر مطالعه اصول فقه به این ترتیب است: الموجز فی أصول الفقه، أصول الفقه، فرائد الاصول، کفایة الأصول و خارج اصول.
- برای فهم بهتر أصول الفقه مرحوم مظفّر مطالعه این کتاب ها توصیه می شود: بدایة الحکمة، پیش فرض های فلسفه در علم اصول نوشته آقای سید محمّد انتظام و مبادی کلامی علم اصول نوشته آقای سعید ضیائی فر.
- مخالفت برخی اخبارییّون با علم اصول به این خاطر است که منشأ علم اصول را عامّه می دانند. برای بررسی بیشتر مطالعه مقاله آقای عابدی با عنوان علل پیدایش اخباری گری توصیه می شود.
- بعد از شیخ انصاری کسی در علم اصول فقه صاحب مکتب نشد جز شهید صدر. لذا مطالعه کتاب دروس فی علم الأصول شهید آیت الله محمّد باقر صدر توصیه می شود.
- کتاب معالم الدّین و ملاذ المجتهدین نوشته شیخ حسن بن زین الدّین عاملی پیش از کتاب الموجز فی أصول الفقه در این مقطع متن درسی حوزه بود.
